වැසි ආවරණය- ආර්.කේ. නාරායන්

වැස්ස එකවරම කඩාවැටුණේය. ඔහුට දිව යා හැකිව තිබූ එකම ආවරණය වූයේ මාර්ගය පසෙක තිබූ දැවැන්ත ක‍ඳෙන් යුත් විහිදා වැඩුණු අතුපතර සහිත නුග ගස පමණි. වැස්ස ඇද හැලෙනුද ඉඳහිට තමා දෙසට වැසි වතුර විසිරෙනුද ඔහු උපේක්ෂා සහගතව බලා සිටියේය. මුළු සිරුරම වැසිදියෙන් තෙත්වූ දඩාවතේ යන බල්ලෙකු දිව යනුද මී හරකුන් දෙදෙනෙකු පාර අයිනේ වීසි කළ කෙසෙල් කොළ බුදිනුද ඔහු අලස ලෙස බලා සිටියේය. නුගගසේ බ‍ඳෙහි අනෙක් පැත්තෙහි තවත් කෙනෙකු සිට‍ගෙන සිටින බව ඔහුට හදිසියේම වැටහිණි. ලා මල් සුවඳක් ඔහු වෙතට හමා ආ අතර ඔහුට සිය කුතුහලය පාලනය කරගැනීමට නොහැකි විය‍. ගසෙහි කඳට හේත්තු වෙමින් ඔහු අනෙක් පැත්තට පිය මැන්නේය. ඔහුට ඇය මුහුණට මුහුණ මුණ ගැසිණි. ඔහුගේ පළමුවැනි ප්‍රතික්‍රියාව වූයේ 'ඕහ් ' යන අනුකරණයෙන් මහ හඬක් නැගීමය. ඔහුගේ පෙනුම කාලකණ්නි, කරදරයට පත් එකක් බවට පත්වී තිබිණි. ඔහු දුටු කාන්තාව යටිගිරියෙන් කෑ ගැසීම අසීරුවෙන් යටපත් කරගත්තාය. යථා තත්ත්වයට පැමිණි වහාම ඔහු කතා කළේය: 'කලබල වෙන්න එපා. මං යන්නම්.' දීර්ඝ කාලයක වෙන්ව සිටීමකින් පසු තමන්ගේ බිරියට කෙනෙකු එසේ කීම මුග්ධ ක්‍රියාවක් බව පෙනිණි. ඔහු ඇය කෙරෙන් ඉවත්ව මුලින් සිටි තැනට පෙරළා ගියේය. එහෙත් යළි පැමිණි ඔහු ප්‍රශ්නයක් නැගීය: 'ඔයා මෙහෙ ආවේ ඇයි ?'

ඇය පිළිතුරක් නොදෙනු ඇතැයි ඔහු බියපත් විය. එහෙත් ඇය 'වැස්ස හින්දා'යැයි කීවා‍ය. 'ඔහෝ !' එය විහිළුවක් ලෙස සලකන්නටද හඬනගා සිනාසෙමින් ඇයගේ සිත සනසන්නටද ඔහු උත්සාහ කළේය. 'මාත් ආවේ ඒ හින්දා තමයි', තමා මෝඩයෙකැයි ඔහුට හැඟිණි. ඊට පිළිතුරු ලෙස ඇය කිසිවක් නොකීවාය. ඕනෑම කතාවක ජනප්‍රියම මාර්‍තෘකාව වන කාලගුණයෙහි එල්බ ගන්නට ඔහු දැඩි ආයාසයක් දැරීය: 'හිතපු නැති වැස්සක්නේ මේක'. මේ ප්‍රකාශයටත් පිළිතුරක් නොදුන් ඇය ඉවත බලා ගත්තාය. මාර්‍තෘකාව තවදුරටත් ඇදගෙන යාමට ඔහු උත්සාහ කළේය. 'වැස්සක් එනවා කියලා යන්තම් හරි සැකයක් තිබුණා නම් මං ගෙදරට වෙලා ඉන්නවා. එහෙම නැත්නම් කුඩේ අරන් එනවා.'  මේ ප්‍රකාශයද ඇය සම්පූර්ණයෙන්ම නොතකා හැරියාය. සමහරවිට ඇ‍යගේ කන් ඇසීම නැතිව ගොස් තිබෙනවා විය යුතුය. 'ඔයාගේ කන්වලට මොනවා හරි වෙලාද?' කියා අසන්නට ඔහුට අවශ්‍ය වුවද, ඇය සාහසික යමක් කරනු ඇතැයි ඔහු බියපත් විය. අපේක්ෂා භංගත්වයට පත්වූ විට ඇය ඕනෑම දෙයක් කිරීමට සමත් බව පෙනිණි. අවසාන අර්බුදය හටගත් ඒ රාත්‍රිය වනතුරුම ඇයගේ හැඟීම් එතරම් ශක්තිමත් යැයි ඔහු නිකමටවත් සැක කොට නොතිබිණි.

ඔවුන්ගේ විවාහ ජීවි‍තයේ අර්බුද කිහිපයක්ම හටගෙන තිබිණි: සෑම පැය දෙකකට වතාවක්ම ඔවුහු මේ ඉරහඳ යට ඇති ඕනෑම දෙයක් ගැන එකිනෙකට පරස්පර අදහස් ඉදිරිපත් කළහ. සෑම ප්‍රශ්නයක් සමගම ලේසියෙන් නොතකා හැරිය නොහැකි අර්බුදයක් පැන නැංගේය. එය ඕනෑම දෙයක් විය හැකි විය- සවන්දිය යුත්තේ ලංකා ගුවන්විදුලියටද එසේත් නැත්නම් සමස්ත ඉන්දීය ගුවන්විදුලියටද, නැරඹිය යුත්තේ ඉංගිරිසි චිත්‍රපටියක්ද එසේත් නැත්නම් දෙමළ චිත්‍රපටියක්ද, පිච්චමල් සුවඳ සැර සුවඳක් ලෙස හැඳින්විය හැකිද එසේත් නැත්නම් එසේ හැඳින්විය නොහැකිද, රෝසමලක් ඇසට අප්‍රිය වන තරමට දැඩි වර්ණයෙන් යුතුද එසේත් නැත්නම් එසේ නොවේද යනාදී වශයෙනි. ඕනෑම දෙයක් වාදයක් බවට පෙරළී එයින් හටගත් දැඩි නොසන්සුන්කාරී තත්ත්වය දෙමහල්ලන් අතර දින ගණනක අසමගියකට හේතු කාරක විය. එයින් අනතුරුව හටගන්නා මිතුරුබව සහ සමගිය පැවතියේ සුළු මොහොතක් පමණි. එවැනි සමගිය පැවැති අවස්ථාවක ඔවුන් විස්තරාත්මක වගන්තිවලින් සමන්විත මිත්‍රත්ව ගිවිසුමක් පිළියෙළ කොට එය පූජා කාමරයේ දෙව්රූ ඉදිරියේදී අත්සන් තැබුයේ තමන්ගේ කරදර අවසන් බවත් තමන්ට  කරදර කළ හැකි කිසිවක් යළි ඇති නොවන බවත් සිතමිනි. එහෙත් ඒ ගිවිසුමෙන් එළැඹි එකඟතාව පැවතියේ සුළු කලක් වූ අතර ගිවිසුම අත්සන් කොට පැය විසි හතරක් ගතවන්නටත් මත්තෙන් බිඳුණු පළමු වගන්තිය බවට පත්වූයේ 'මෙයින් මතු අපි කිසිවිටෙක දබර නොකරමු' යන ගිවිසුමෙහි පළමුවැනි වගන්තියයි. මතබේදවලට තුඩු දීමට හේතු කාරක විය හැකි ගෙදර දොර වියදම්, කෑම ගැන කරන විවේචන, නිවෙසේ අයවැය ගැන කරන සාකච්ඡා, නැන්දම්මලා සහ මාමලා සම්බන්ධයෙන් කරනු ලබන ප්‍රකාශ යනාදිය ආවරණය කරමින් සකස් කරන ලද සෙසු වගන්ති ගැන කියනු කවරේද?

දැන් ඇය කොටු වී ඇති නිසා වැස්සේ සිටගෙන සිටින ඔහුගේ සිතෙහි සතුටක් උපන්නේය. ඉතා දිගු කලකට පෙර සිදුවිණියැයි පෙනුණු, ඇය එළියට දමා දොර වැසූ ඒ රාත්‍රියෙන් පසු ඇය ගැන කිසිදු ආරංචියක් ඔහුට ලැබී නොතිබිණි. හැමදාමත් පරිදි එදිනද කෑම සම්බන්ධයෙන් ඔවුන් ආරවුල් කරගෙන තිබූ අතර ගෙදරින් යන බවට ඇය තර්ජනය කොට තිබිණි. 'හොඳයි ඉතින් යනවා' කියූ ඔහු දොර විවෘත කොට අල්ලා ගෙන සිටියේය. ඇය දොරෙන් පිටවී රාත්‍රියට පිය නැගුවාය. ඇය නැවත පැමිණෙනු ඇතැයි යන විශ්වාසයෙන් ඔහු බො‍හෝ කලක් දොරෙහි අගුළු නොදමා තැබීය. එහෙත් ඇය පෙරළා නොආවාය.

'මං බලාපොරොත්තු වුණේ නෑ ඔයාව ආපහු දකින්න.' ඔහු දිරි වඩාගෙන කීවේය. 'ඔයා හිතුවද මං ගිහින් ග‍ඟේ මූදෙ පැනලා මැරෙයි කියලා ?' ඇය පිළිතුරු ලෙස ඇසුවාය.

'ඔව් මට ඒ බය තිබුණා.' ඔහු කීය.

'ඔයා ගිහින් අහළ පහළ ළිංවල නැත්නම් පොකුණුවල මාව බැලුවද?'

'නැත්නම් ග‍ඟේ ?' යන්න ඊට එකතු කළ ඔහු 'නෑ මං බැලුවේ නෑ'යි පිළිතුරු දුන්නේය.

'ඔයාට එච්චර වුවමනාවක් තිබ්බා නම් තමයි පුදුමේ.‍'

'ඔයා ඉතින් අන්තිමට දියේ ගිලිලා මළේ නෑනෙ. ඉතින් ඔයා ගැන හොයලා බැලුවේ නෑ කියලා මට දොස් කියන්නේ කොහොමද? අනුකම්පා උපදවන ස්වරයෙන් ඔහු ඇයට ආයාචනා කළේය‍‍.' ඇය සිය අඩි පොළොවේ නොහැප්පුවා පමණි. 'ඒකෙන්ම පේනවා ඔයාට හදවතක් නෑ කියලා.'

'ඔයා හරි අසාධාරණයි.' ඔහු කී‍වේය.

'අනේ දෙවි‍යනේ, ඔයා මගේ චරිතය ගැන කතාකරන්නත් පටන් අරන්. මේ වෙලාවෙම වැස්ස කඩාවැටිලා මට මෙතෙන්ට එන්න සිද්ද වෙච්චි එක මගේ කරුමේ.'

'ඒ වුණාට මට නම් හිතෙන්නේ මේක හොඳ යහපත් වැස්සක් කියලයි. ඒකෙන් අපි දෙන්නව එකතු කරලා තියෙනවා. දැන් මට අහන්න පුළුවන්ද මෙච්චර කාලයක් ඔයා මොනවද කරමින් හිටියේ කියලා ?'

'මම ඕකට උත්තර දෙන්න ඕනෑද ?' යම් පමණක උනන්දුවක් ඇ‍යගේ කටහ‍ඬෙහි ගැප් වූයෙන් ඔහුගේ සිතට සතුටක් දැනිණි. නැවතත් තමා වෙත එන්නට ඇය කැමති කරවා ගන්නට හැකි වෙයිද ? ඒ වාක්‍යය ඔහුගේ දිවෙහි අග නිර්මාණය වූවද ඔහු එය ගිල ගත්තේය. 'මට වුණේ මොකක්ද කියලා දැනගන්න ඔයාට ඕනෑ නැද්ද ? මේ මාස ගණනාව තිස්සෙම මම කළේ මොකක්ද කියලා දැනගන්න ඔයාට අවශ්‍ය නැද්ද ?' ඔහු ඇසීය. ඇය පිළිතුරු නුදුන්නාය.  වඩාත් වේගයෙන් ඇද හැලෙන වැස්ස දෙස නිකම් බලා සිටියා පමණි. එක්වරම සුළ‍‍ඟෙහි දිශානතිය වෙනස් වූ අතර එක් හිරිකඩ රැල්ලක් ඇගේ මුහුණ මත පතිත විය. සිය ලේන්සුවත් රැගෙන ඇය වෙත සමීප වන්නට ඔහු එය හේතුවක් කොට ගත්තේය. ඇය ඔහු කෙරෙන් ඉවතට හැකිළුණාය. 'මා ගැන වද වෙන්න එපා.' ඇය යටිගිරියෙන් කෑ ගෑවාය.

'ඔයා තෙමෙනවා....' උඩ තිබූ අත්තකින් වැසි බිඳු කිහිපයක් ඇයගේ හිස මතට පතිත විය. සිත්තැවුලෙන් යුතුව ඇය දෙසට ඇඟිල්ල දිගු කළ ඔහු කතා කළේය. ' ඔයා ඔය තෙමෙන්නේ කිසිම හේතුවක් නැතිවයි. ඔයාට ටිකක් මෙහාට වෙලා හිට ගන්න පුළුවන්. ඔයා කැමති නම් ඔයා ඉන්න තැනට ඇවිත් මට හිට ගන්න පුළුවන්.' මේ  හුදෙකලාභාවය කරණ කොට ගෙන ඇය හැඟීම්බරවනු ඇතැයි ඔහු අපේක්ෂා කළේය. ඇය 'ඔයා මා ගැන වද වෙන්න එපා,' යැයි කීවා පමණි. වැසි වැටී පාර හෑරී යන සැටි බලාගෙන ඕ නිකම්ම සිටගෙන සිටියාය.

'මම දුවලා ගිහින් කුඩයක් හරි ටැක්සියක් හරි අරගෙන එන්නද?' ඔහු ඇසුවේය. ඔහු දෙස රවා බැලූ ඇය ඉවතට හැරුණාය. ඒ හා සමාන යමක් ඔහු යළිත් පැවසූ අතර ඇය ප්‍රශ්නයක් නැගුවාය. 'මම ඔයාගෙ සෙල්ලම් බඩුවක්ද?'

'ඇයි ඔයා සෙල්ලම් බඩුවක් ගැන කියන්නේ ? මං එහෙම දෙයක් ගැන කතා කළේ නෑනෙ.'

'ඔයා හිතන්නේ ඔයාට මාව කැමති වෙලාවට අහුලා ගන්නයි ඕන නැති වෙලාවට වීසි කරලා දාන්නයි පුළුවන් කියලද? සෙල්ලම් බඩුවලට විතරයි එහෙම කරන්න පුළුවන්.'

'මම කවදාවත් කිව්වේ නෑ ඔයාට ගෙදරින් යන්න කියලා ?'

'ඒ ගැන කතා කරන කිසිම දෙයකට මම ආයෙත් කන්දෙන්නේ නෑ,' ඇය කීවාය.

'මම එදා වෙච්ච දේ ගැන කොච්චර කනගාටු වෙනවද කියලා කියන්න ඔයා දන්නේ නෑ.' ඔහු කියන්නට වන්නේය.

'වෙන්න පුළුවන්, ඒත් ඕක ගිහිල්ලා වෙන කාට හරි කියන්න.'

'ඒ වගේ දෙයක් කියන්න මට වෙන කෙනෙක් නෑ,' ඔහු කීවේය.

'ඒකද ඔයාගේ ප්‍රශ්නේ ?' ඇය ඇසුවාය. 'ඒක මට ප්‍ර‍ශ්නයක් නෙවෙයි.'

'ඔයාට හදවත් නැද්ද ?' ඔහු අයැදියේය.' මට සමාවෙන්න කියලා කියනකොට මාව විශ්වාස කරන්න. මම දැන් වෙනස් වෙච්ච මිනිහෙක්.'

'මාත් එහෙමයි,' ඇය කීවාය. 'මමත් හිටපු කෙනා නෙවෙයි. මම අනුන්ගෙන් කිසිදෙයක් බලාපොරොත්තු වෙන්නේ නෑ. ඒ නිසා මම කවදාවත් බලාපොරොත්තු කඩවුණුබවට පත්වෙන්නේ නෑ.'

'ඔයා මොනවද කරන්නේ කියලා ඔයා මට කියන්නේ නැද්ද ?' ඔහු අයැදියේය. ඇය සිය හිස දෙපසට වැනුවාය. 'කවුරුහරි කිව්වා ඔයා හරිජනයන්ගේ වැඩද කොහේද කරනවා කියලා. පේනවා නේද ඔයා කරන්නේ මොනවද කියලා මම සෙවිල්ලෙන් ඉන්නේ.' ඔහු කීවේය. ඊට පිළිතුරු හැටියට ඇය කිසිත් නොකීවාය. 'ඔයා දිගටම ඉන්නේ මේ පැත්තෙද ? එහෙම නැත්නම්....' ඇයගේ ලිපිනය ලබා ගැනීමට ඔහු උත්සාහ දරන බව පැහැදිලි විය. වර්ෂාව දෙස බැල්මක් හෙලූ ඇය ඉන් අනතුරුව ඔහු දෙස රවා බැලුවාය.  'වැස්සට වහින්න කියලා කිව්වේ මම නෙවෙයි. අපි දෙන්නම ඒකට එකට මූණ දෙන්න ඕනෑ.'

'එහෙම එකක් අත්‍යවශ්‍යම නෑ. කිසි කෙනෙකුට බෑ මාව මෙහෙම අල්ලලා තියා ගන්න' කියූ ඇය එක්වරම වර්ෂාව යටට පැන දිව යන්නට පටන් ගත්තාය. ඔහු ඇය යන දෙසට හැරී කෑ ගසන්නට විය, ' ඉන්න. ඔහොම ඉන්න. මම පොරොන්දු වෙනවා කතා කරන්නේ නෑ කියලා. ආපහු එන්න. වැස්සේ තෙමෙන්න එපා.' එහෙත් ඒ වනවිටත් ඇය ඇදහැලෙන වැසි දියබිඳු තිරයට ඔබ්බෙන් නොපෙනී ගොස් සිටියාය.

ආර්.කේ.නාරායන් (1906-2001)