හාදුව

චිත්‍රය:- ෆ්‍රන්චෙස්කෝ හායේස්

පිටත තවමත් හොඳින් එළිය තිබුණද, වසන ලද ජනෙල් තිර නිසාද උඳුනෙහි වූ මඳ ගින්නෙන් පිටවන මළානික, අවිනිශ්චිත දීප්තිය නිසාද කාමරය අඳුරු සෙවණැලිවලින් පිරී තිබිණි.

බ්‍රැන්ටන් මෙවැනි අඳුරු සෙවණැල්ලක මුවාවේ හිඳගෙන සිටියේය. අඳුරු සෙවණැල්ල ඔහු සම්පූර්ණයෙන්ම ආවරණය කොට තිබූ මුත් ඔහු එය ගණනකට නොගත්තේය.  සෙවණැල්ලෙහි වූ අඳුර ගිනි උඳුන අසළ හිඳගෙන සිටින යුවතිය වෙත රිසි පරිද්දෙන් බැලුම් හෙලීමට අවශ්‍ය දිරිය ඔහුට ලබා දුන්නේය.

සෞඛ්‍ය සම්පන්න තලඑළලු යුවතියන්ට ආවේණික විශිෂ්ට ඡවි වර්ණයෙන් යුක්ත වූ ඇය ඉතා රූමත් වූවාය. සිය උකුළ මත සිටි බළලාගේ සේද බඳු සම සෙමෙන් අතගාමින් සිටි ඇයගේ ඉරියව් ශාන්ත විය. බ්‍රැන්ටන් හිඳ සිටින අඳුරු සෙවණැල්ල දෙස ඕ විටින් විට සෙමෙන් හිස හරවා බැලුවාය.  ඔවුහු ඉතා පහත් හඬින් කතා කරමින් සිටියෝය. එහෙත් තම තමන්ගේ සිත් අරක් ගෙන සිටි සිතිවිලිවලට සපුරාම අදාළ නොවූ දේ ඔවුන්ගේ කතාවට වස්තු විෂය විය. ඔහු තමාට ආදරය කරන බව ඇය දැන සිටියාය. සිය හැඟීම් සඟවාලීමේ කපටකම නොදත් එමෙන්ම එසේ හැඟීම් සඟවා ලීමේ කැමැත්තක්ද නොවූ ඔහු අවංක, හඬ නගා කතා කරන වර්ගයේ පුද්ගලයෙක් විය. පසුගිය සති දෙක පුරාම ඉතා උනන්දුවෙන්ද නොපසුබටවද ඔහු ඇයගේ සමාගමය සෙව්වේය. සිය සිතෙහි ඇති අදහස ඔහු ප්‍රකාශ කරන තුරු ඇය විශ්වාසයෙන් යුක්තව සිටි අතර ඔහු එසේ කළහොත් ඔහුගේ යෝජනාව පිළිගැනීමටද ඇය සූදානම්ව සිටියාය.  නොවැදගත් සහ සිත් ඇද නොගන්නා සුළු පෙනුමෙන් යුත් බ්‍රැන්ටන් මහා ධනවතෙක් විය. ධනයට සැපයිය හැකි සහ පිරිවර ඇයට අවශ්‍යව තිබූ අතර ඇය ඊට ඇලුම්ද කළාය.

පසුගිය වතාවේ පැවති තේ පැන් සාදය ගැනත් ඊළඟට පැවැත්වීමට නියමිත ප්‍රිය සම්භාෂණය ගැනත් කෙරුණු ඔවුන්ගේ කතා බහ මඳකට නතර වූ විරාමයකදී කාමරයේ දොර ඇරී බ්‍රැන්ටන් හොඳින් දත් තරුණයෙක් කාම‍රයට ඇතුළු විය. තරුණිය සිය මුහුණ ඔහු දෙසට හැරවූවාය. අඩියෙන් දෙකෙන් ඇය හිඳගෙන සිටි අසුන වෙත ළඟා වූ තරුණයා ඊට උඩින් නැවී ඇයගේ දෙතොල ඉතා උණුසුම් ලෙසත් දීර්ඝ ලෙසත් සිප ගත්තේය. ඔහු එසේ කළේ ඇය ඔහු‍ගේ අරමුණ සැක කරන්නටත් ප්‍රථමය. අඳුරෙහි වාඩි වී හුන් අමුත්තා ඔහු නොදුටු බව ඇයට නොවැටහිණි.

බ්‍රැන්ටන් සෙමෙන් හුනස්නෙන් නැගී සිටියේය. තරුණිය වේගයෙන් නැගී සිටියාය. තරුණයා ඔවුන් අතර සිට ගෙන සිටියේය. ඔහුගේ මුහුණේ මඳ කෙළි‍ලොල් ගතියක්ද අභියෝගාත්මක ස්වභාවයක්ද පැටලිල්ලකට භාජනය වූ පෙනුමක්ද එකට මුසු වී තිබිණි.

“මං හිතන්නේ මං මෙතන හුඟ වෙලාවක් හිටියා කියලා. මං හිතුවෙ නෑ මේ... මේ..- මං දැන් යන්න ඕනෑ”, බ්‍රැන්ටන් ගොත ගසන්නට විය.  ඔහු සිය හිස් වැසුම දෑතින්ම අල්ලා ගෙන සිටි අතර ඇය ඔහු වෙත සිය අත දිගු කළ බව ඇතැම්විට හෙතෙම නොදකින්නට ඇත.  ඇයගේ යහපත් සිහිය ඈ කෙරෙන් සපුරාම පළා ගොස් නොතිබිණි. එහෙත් යමක් පැවසීමට ඇයට හැකියාවක් තිබුණේ නැත.

“එයා මුල්ලෙ වාඩිවෙලා ඉන්නවා මං දැක්ක කියලා ඔයා හිතනවා නම් මාව එල්ලලා මරන්න නැටී. මං දන්නවා මං කරපු වැඩේ ඔයාට රුස්සන්නේ නෑ කියලා.  ඒ වුණාට පළමුවැනි වතාවට මට සමාව දෙන්න. මේ වතාවට විතරක්. ඇයි ඔයාට මොනවද වෙලා තියෙන්නේ?”

“අල්ලන්න එපා මාව. එන්න එපා මං ළඟට”, ඇය කෝපයෙන් යුතුව ඉවතට හැරුණාය.  “බෙල් එක ගහන්නේ නැතිව ගෙට ඇතුල් වුණේ ඇයි ?”

“මං ආවේ ඔයාගේ අයියත් එක්ක. හැමදාම වගේ.” ඔහු සන්සුන්ව කතා ‍කළේ තමා කළ කාර්ය සාධාරණිකරණය කරන්නටය. “ අපි ආවේ ගේ අයිනෙන්. එයා උඩ තට්ටුවට ගියා. ඔයාව හොයාගෙන මම මෙතනට ආවා. මගේ නිදහසට කරුණු දැක්වීම බොහෝම සරළයි. ඒ සිද්ධිය වලක්වන්න බැරි දෙයක් කියලා ඔයාට පෙනෙනවා ඇති. ඒත් කියන්න ඔයා මට සමාව දෙනවා නේද නතලී ?” ඔහු බැගෑපත් විය.

“සමාව දෙන්න ! ඔයා දන්නේ නෑ ඔයා මොනවද කතා කරන්නේ කියලා. කෝ මට යන්න දෙන්න. ඔයාට කවදාවත්ම සමාව දෙනවද කියන එක ගැනත් හිතලා බලන්න ඕනෑ.”

****

පෙරකී සිද්ධිය වූ දා බ්‍රැන්ටන් සහ ඇය කතා කරමින් සිටි ප්‍රිය සම්භාෂණය පැවැත්වුණු විට ඇය බ්‍රැන්ටන් වෙත සමීප වූයේ මිහිරි අවංකබවින් සපිරි ලීලාවකින් යුතුවය.

“බ්‍රැන්ටන් මහත්මයා මට ඔයත් එක්ක පොඩ්ඩක් කතා කරන්න පුළුවන්ද?” ඇය ඇසුවේ ඔහු කතාවට පොළඹවනසුළු එහෙත් කැළඹීමට පත් කටහඬිනි. ඔහු දැඩි අසතුටකින් සිටින බව පෙනුණු මුත් ඇය ඔහුගේ අත ගෙන නිදහස් තැනක් සොයා ඇවිදගෙන යන්නට වූ කල ඔහු විෂයෙහි වූ විසුළු අවාසනාවන්තබවට සමාන පෙනුම සමග අපේක්ෂාවේ කිරණක් මුසු විය.  පැහැදිලිවම ඇය නොවළහා කතා කරන බවක් පෙනෙන්නට තිබිණි‍.

“සමහරවිට ඔයත් එක්ක මේ විදියේ හමුවීමක් මා නොකර ඉන්න තිබුණා බ්‍රැන්ටන් මහත්මයා. ඒත්.. ඒත්.. එදා හවස වෙච්ච සිද්ධියෙන් පස්සෙ මම හිටියේ බොහොම අපහසුවෙන්. බොහෝම කනස්සල්ලෙන්. ඔයා කරුණු වරදවා වටහා ගෙන වෙන දෙයක් විශ්වාස කරන්න ඇති කියලා මම හිතුවා.”- බ්‍රැන්ටන්ගේ අවංක රවුම් මුහුණෙහි වූ කනස්සල්ල මැඬගෙන බලාපොරොත්තුවේ ඡායා මතුවෙමින් තිබූ බව පැහැදිලිව පෙනිණි.- “ මං දන්නවා ඔයා ඒක එතරම්ම ගණන් ගන්න නැතිව ඇති.  ඒත් මම මං වෙනුවෙන් පැහැදිලි කිරීමක් කරන්න ඕනෑ. හාවි මහත්මයා බොහෝම කාලෙක ඉඳන් අපේ පවුලේ ළඟම හිතවතෙක්. අපි හැමදාම ආශ්‍රය කළේ හරියට සහෝදරයෝ වගේ. එයා මගේ අයියාගේ හොඳම යාළුවා. අපේ පවුලේ සාමජිකයන්ට තියෙන වරප්‍රසාද එයාටත් හිමියි කියලා හාවි මහත්මයා නිතරම හිතනවා. මං දන්නවා ඒ සිද්ධිය හරිම විකාරයක්, විය නොතිබිය යුතු දෙයක්, පහත් දෙයක් කියලා”, ඇය හඬන්නට ආසන්න විය. “ඒත් ඔයා මා ගැන මොනවද හිතන්නේ කියන එක ම..මට හුඟක් වැදගත්”, ඇගේ හඬ පහත්ද තැතිගත් ස්වභාවයෙන් යුක්තද විය. බ්‍රැන්ටන්ගේ මුහුණෙහි වූ කනස්සල්ල සම්පූර්ණයෙන්ම පහව ගොස් තිබිණි.

“ නතලී නෝනා එහෙනම් ඔයා මං හිතන දේවල් වැදගත් විදියට සලකනවා ? මං ඔයාට නතලී නෝනා කියලා කතා කරන්නද ? උසැති අලංකාර පැල දෙපස සිටුවා තිබූ දිගු, අඳුරු කොරිඩෝරයකට ඔවුහු පිවිසුණහ. එහි අවසානය තෙක් ඔවුහු සෙමෙන් ඇවිද ගියෝය. ආපසු හැරී ගිය මග ඔස්සේ නැවත පැමිණෙන විට බ්‍රැන්ටන්ගේ මුහුණ බැබලුණු අතර ඇයගේ මු‍හුණෙහි ජයග්‍රාහීබවක ලකුණු විය.

****

හාවි විවාහ මංගල්‍යයට පැමිණි අමුත්තන් අතර විය. ඇය තනිව සිටගෙන සිටි දුර්ලභ මොහොතක් බලා ඔහු ඇය වෙතට සමීප වූයේය.

“ඔයාට හාද්දක් දෙන්න කියලා ඔයාගේ මහත්තයා මාව මෙතනට එව්වා”, ඔහු හිනැහෙමින් කීවේය.

ඇගේ මුහුණද මනාව පිහිටි වටකුරු ගෙලද සැණෙකින් රතු විය. “ මං හිතන්නේ මේ වගේ අවස්ථාවකදී කෙනෙකුට ත්‍යාගශීලී සිතුවිලි පහළ වෙන එකත් ඒ විදියට කටයුතු කරන එකත් ස්වභාවික දෙයක් කියලා. අපි දෙන්නා අතර තිබුණු සමීප සුන්දර බැඳීමට මේ විවාහ‍යෙන් බාධාවක් වෙනවා දකින්න එයා කැමති නෑ කියලා ඔයාගේ මහත්තයා කියනවා.  මං දන්නේ නෑ ඔයා එයාට මොනවා කිවුවද කියලා, ඒ වුණාට ඔයාට හාද්දක් දෙන්න කියලා ඔයාගේ මහත්තයා මාව මෙතනට එව්වා”, ගරු සරු නැති සිනහවකින් යුතුව ඔහු කීවේය.

ඉත්තන් දක්ෂ ලෙස ඇදීමෙන් තමන් බලාපොරොත්තු වන ආකාරයට ක්‍රීඩාවේ ගමන්මග වෙනස්වනු දකින චෙස් ක්‍රීඩකයකුගේ බඳු හැඟීමක් ඇය තුළ හට ගැනිණි. ඔහුගේ දෑසට එබී බැලූ ඇගේ දෙනයන සිනහවකින් දීප්තිමත්වද මෘදුබවට පත්වද තිබිණි. ඇයගේ දෙතොල ලැබෙන්නට යන හාදුව අපේක්ෂාවෙන් සිටින බව පෙනිණි.

“ඒත් ඔයා දන්නවාද? මං එයාට කිව්වේ නෑ එහෙම කියන එක හරි නැති නිසා. ඒ වුණාට මට ඔයාට කියන්න පුළුවන්. මම ගැහැනුන්ට හාදු දෙන එක නතර කළා. ඒක හරි භයානකයි”, ඔහු සෙමෙන් කීවේය.

ඉදින් ඇය බ්‍රැන්ටන් සහ ඔහුගේ ධනස්කන්ධය අතහැර දමා තිබිණි.  කෙනෙකුට මේ ලෝකයේ සෑම දෙයක්ම හිමි කරගත නොහැකිය. ඇය එසේ සෑම දෙයක්ම හිමි කරගැනීම අපේක්ෂා කිරීමද මඳක් අසාධාරණය.   

කේට් ෂොපෑන් (1851 – 1904)